เลือกตั้ง

แม้ปัจจุบันกติกาทางการเมืองจะยังไม่ปกติ แต่เราก็สามารถสร้างการเมืองที่ชอบธรรมและเป็นที่ยอมรับของประชาชนได้ โดยเริ่มจากการมีรัฐบาลและนายกรัฐมนตรีที่มีที่มาและคุณสมบัติตามครรลองประชาธิปไตย เพื่อก้าวแรกในการพาประเทศไทยกลับสู่ “ประชาธิปไตยเต็มใบ” ผ่านสามข้อเสนอ

ตลอดสมัยสภาผู้แทนราษฎรชุดที่ 25 หรือระหว่างปี 2562-2566 มีส.ส.ย้ายพรรคกันอย่างต่อเนื่อง ภาพรวมการย้ายพรรคจนถึงวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2566 มีอย่างน้อย 138 คน

ศูนย์นิติศาสตร์ มธ. พร้อมด้วย iLaw และ We Watch เข้าพูดคุยกับกกต. เพื่อหารือแนวทางปฏิบัติที่จะเกิดขึ้นในการเลือกตั้งที่จะถึง และหาทางทำงานร่วมกันเพื่อให้การเลือกตั้งเกิดขึ้นโดยบริสุทธิ์โปร่งใสที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

การเลือกตั้งปี 2566 มีการแบ่งเขตเลือกตั้งใหม่ เทียบเคียงกับการเลือกตั้งครั้งที่ผ่านมาแล้วมีอย่างน้อยหกพรรคได้รับอานิสงส์จากการแบ่งเขตใหม่ครั้งนี้ อย่างไรก็ตามเมื่อพิจารณาภูมิทัศน์ทางการเมืองในปี 2566 พบว่า หลายพื้นที่ยังคงความได้เปรียบ แต่จำนวนไม่น้อยเสียฐานที่มั่นทางการเมืองไป

กกต. แต่ละจังหวัด เปิดข้อมูลการแบ่งเขตสำหรับการเลือกตั้ง ส.ส. แบบแบ่งเขต ในปี 2566 และเปิดให้ประชาชนร่วมแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการแบ่งเขตได้ถึง 13 กุมภาพันธ์ 2566

หลังคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ประกาศจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) แบบแบ่งเขตเลือกตั้งและเขตเลือกตั้งของแต่ละจังหวัด เพื่อเตรียมพร้อมรับการเลือกตั้ง 2566 พบว่า กกต. ได้นำนวนราษฎรที่ไม่ได้มีสัญชาติไทยมาคำนวณด้วย ทั้งนี้ เมื่อนำผลคำนวณจำนวน ส.ส. แบบที่ใช้จำนวนราษฎรเฉพาะที่มีสัญชาติมาเปรียบเทียบ พบว่า มีจำนวน ส.ส. อยู่ 6 จังหวัดที่เปลี่ยนแปลงไป

ปรากฏการณ์การควบรวมพรรคเป็นผลโดยตรงจากสูตรทางคณิตศาสตร์ที่เปลี่ยนไปในระบบเลือกตั้งใหม่ การแก้ไขรัฐธรรมนูญในปี 2565 เปลี่ยนให้ระบบเลือกตั้งกลับไปคิดที่นั่งบัญชีรายชื่อแบบคู่ขนาน (MMM) ทำให้การจะได้สักหนึ่งที่นั่งปาร์ตี้ลิสต์ต้องได้คะแนนเพิ่มขึ้นหลายเท่า จนเป็นเหตุให้พรรคเหล่านี้ต้องเร่งหนีตายกันยกใหญ่

คนที่มีชื่อใน "ทะเบียนบ้านกลาง" อาจไม่สามารถเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐานบางประการ ได้รวมถึงสิทธิในการเลือกตั้ง ชวนดูวิธีย้ายชื่อออกจากทะเบียนบ้านกลางง่ายๆ เพื่อเตรียมตัวให้พร้อมเข้าคูหา รักษาสิทธิเลือกตั้งกัน!

แม้การมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านดูจะเป็นเรื่องธรรมดาสามัญแต่ก็มีประชาชนจำนวนไม่น้อยที่ไม่มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านปกติ แต่ไปมีชื่ออยู่ใน "ทะเบียนบ้านกลาง" ซึ่งพวกเขาจะไม่สามารถเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐานบางประการ รวมถึงสิทธิในการเลือกตั้งด้วย