การเข้าชื่อเสนอกฎหมาย

รัฐธรรมนูญ ฉบับปัจจุบัน เขียนคำว่า “มีส่วนร่วม” ไว้ถึง 22 ครั้ง รวมทั้งบังคับใช้รัฐต้องรับฟังประชาชนและให้มีส่วนร่วมด้วยในหลายประเด้น ในความเป็นจริงประชาชนส่วนใหญ่ก็ยังไม่ค่อยรู้ว่า ตัวเองมีสิทธิที่จะเข้าไปมีส่วนร่วมในเรื่องใดบ้าง

เมื่อรัฐธรรมนูญ 2560 บังคับใช้ เท่ากับเป็นการเริ่มต้นอีกครั้งของ “สิทธิการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย” โดยประชาชน หลังจากสิทธินี้ถูกระงับไปกว่าสามปีที่ คสช. เข้ามาบริหารประเทศ รัฐธรรมนูญกำหนดรายละเอียดให้เปลี่ยนไปเล็กน้อย ส่วนสาระสำคัญยังเหมือนเดิม

รัฐธรรมนูญ2560 ก็ระบุ ให้ประชาชนมีสิทธิและมีส่วนร่วมทางการเมืองผ่านการเข้าชื่อเสนอกฎหมายด้วยเช่นกัน ใช้เพียง 10,000 คน เสนอได้

เวทีคณะกรรมการปฏิรูปกฎหมาย เครือข่ายแรงงาน สิทธิชุมชน ผู้บริโภค เกษตรกร ฯลฯ ร่วมแชร์ประสบการณ์ 16 ปีสิทธิการเข้าชื่อเสนอกฎหมายไม่ไปถึงไหน ปัญหาอยู่ที่ยื่นเข้าสภาไปแล้วส.ส.ไม่เห็นหัว ปลุกอนาคตอาจต้องใช้ 1,000,000 ชื่อ

สภาไม่รับหลักการ – ประธานสภาปัดทิ้งอ้างว่าไม่ใช่เรื่องสิทธิหรือแนวนโยบายแห่งรัฐ – นายกฯ ไม่ลงนามในร่างเกี่ยวกับการเงิน – ประชาชนไม่มีที่นั่งในกมธ.ร่วมจนร่างที่ออกมาไม่ได้ดังใจ – อุปสรรคใหม่ๆ ค่อยๆ พอกพูนทับถมความพยายามผลักดันกฎหมายหนึ่งหมื่นชื่อของประชาชน สิทธิตามรัฐธรรมนูญนี้เขียนไว้ให้แค่ดูก้าวหน้า แต่ทำจริงไม่ได้?

คุยกับดร.ภูมิ มูลศิลป์ ถึงการเดินทางในชั้นรัฐสภาของร่างพ.ร.บ.เข้าชื่อเสนอกฎหมาย เมื่อถูกกระบวนการต่างๆ คอยลิดรอนหลักการที่ประชาชนเสนอ บทเรียนการต่อสู้ในห้องประชุมกรรมาธิการ ทำอย่างไรจะคงข้อเสนอไว้ได้

ร่างพ.ร.บ.เข้าชื่อเสนอกฎหมายฉบับผ่านกรรมาธิการส.ส. กำหนดให้ใช้แค่สำเนาบัตรประชาชน ให้จำคุก10ปีคนปลอมหลักฐาน ให้ประธานรัฐสภาอนุมัติก่อนเดินหน้าล่าชื่อ คปก.เสนอค้านหลายประเด็นที่เป็นอุปสรรคก่อนเข้าโหวตในสภาใหญ่