ร่างรัฐธรรมนูญ 2559

กุมภาพันธ์ 2559 หลังเห็นร่างแรกรัฐธรรมนูญฉบับมีชัย หลายฝ่ายพยายามจัดเสวนาและกิจกรรมเกี่ยวกับร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้ แต่เเล้วก็มีอย่างน้อย 5 กิจกรรมที่ถูกรบกวนจากเจ้าหน้าที่ทั้งตำรวจและทหาร เช่น งานของนักวิชาการกลุ่มสยามประชาภิวัฒน์, กลุ่มวีมูฟ และเว็บไซต์ประชามติ

ปิดรับข้อเสนอแก้ไขร่างรัฐธรรมนูญฉบับมีชัย ฤชุพันธุ์ เป็นที่เรียบร้อยเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ 2559 สนช.ได้ส่งความคิดเห็นเพื่อให้ กรธ.พิจารณาแก้ไขร่างรัฐธรรมนูญให้สมบูรณ์เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการออกเสียงประชามติในช่วงปลายเดือนกรกฎาคม 2559 โดย สนช.มีข้อเสนอหลายประเด็นที่น่าสนใจ

รัฐธรรมนูญทุกฉบับต้องอาศัย พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญ เป็นกฎหมายลูกมาขยายความในรายละเอียด ซึ่งร่างรัฐธรรมนูญฉบับ 2559 กำหนดให้ร่างกฎหมายลูกอีก 10 ฉบับ และให้ กรธ.มีเวลาอีกแปดเดือนเพื่อร่างเองทั้งหมด จึงนำมาสู่ข้อครหาว่าพยายามอยู่ในอำนาจต่อ โดยเอากฎหมายลูกเป็นข้ออ้าง

ร่างรัฐธรรมนูญฉบับมีชัยเขียนให้แก้ไขยากมาก จะแก้ไขได้ ส.ว. 1 ใน 3 ต้องลงมติเห็นชอบ และต้องมี ส.ส.ทุกพรรคลงมติเห็นชอบด้วย ในประเด็นหลักการใหญ่ รวมทั้งเรื่องคุณสมบัติไม่เคยทุจริตของนักการเมือง การแก้ไขต้องผ่านประชามติก่อน สุดท้ายยังอาจถูกร้องให้ศาลรัฐธรรมนูญคว่ำได้อีกชั้นหนึ่ง

ภายหลังที่มีการเผยแพร่ร่างรัฐธรรมนูญฉบับแรกของ “มีชัย ฤชุพันธุ์” ไม่นานกระแสวิพากษ์วิจารณ์ร่างรัฐธรรมนูญก็ทยอยออกมาไม่ว่าจะเป็นความเห็นจากอดีตสมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติ นักการเมือง พรรคการเมือง นักวิชาการ นักกฎหมาย และภาคประชาสังคม ทั้งนี้ เราได้ทำการรวบรวมความเห็นส่วนหนึ่งไว้เพื่อสะท้อนมุมมองของแต่ละฝ่ายว่ามีความเห็นต่อร่างรัฐธรรมนูญอย่างไร

เมื่อร่างรัฐธรรมนูญฉบับ "มีชัย" เผยโฉม หนึ่งในประเด็นที่ต้องจับตาก็คือส่วนของบทเฉพาะกาลที่ได้ขยายระยะเวลาโรดแมปจากเดิมที่เป็นสูตร 6-4-6-4 เป็น 6-4-8-2-5 นั่นหมายความว่า ถ้าประชามติร่างรัฐธรรมนูญผ่าน ประชาชนต้องอยู่กับ คสช. ไปอีกอย่างน้อย 5 เดือน

ร่างรัฐธรรมนูญฉบับ 2559 ร่างแรกถูกเผยแพร่เรียบร้อย หากไม่เกิดอุบัติเหตุทางการเมือง เส้นทางของร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้จะจบลงที่การทำประชามติ ระยะเวลาประมาณห้าเดือนหลังจากนี้จึงเป็นช่วงเวลาสำคัญในการกำหนดทิศทางการออกเสียงประชามติ

เว็บไซต์ประชามติพูดคุยกับบัณฑูร เศรษฐศิโรจน์ อดีตกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ ถึงสถานการณ์การมีส่วนร่วมของประชาชนบนโลกออนไลน์ ปี 2558 อนาคตของร่างรัฐธรรมนูญและการออกเสียงประชามติ รวมทั้งทางออกหากร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้ต้องคว่ำไปอีกรอบ

สถานการณ์ทางการเมืองตลอดปี 2558 มีหลายสิ่งหลายอย่างเกิดขึ้นและสร้างการเปลี่ยนแปลงให้กับสังคมไทย และการทำงานของเว็บไซต์ประชามติ ชูวัส ฤกษ์ศิริสุข หนึ่งในผู้ก่อตั้งเว็บไซต์ จะมาสรุปบทเรียนในปีที่ผ่านมา และมองเป้าหมายการทำงานในอนาคตของเว็บไซต์