ร่างรัฐธรรมนูญ

การออกมาชุมนุมอย่างต่อเนื่องของกลุ่มนักเรียน นิสิต นักศึกษา และประชาชน ที่มาพร้อมข้อเรียกร้องให้มีการแก้รัฐธรรมนูญ ได้ส่งผลให้ทั้งรัฐสภาและรัฐบาลต้องออกมาขยับเพื่อตอบสนองกระแสดังกล่าว แต่ทว่าจากข้อเสนอแก้รัฐธรรมนูญเท่าที่มีอยู่ ไม่ว่าจะเป็นของพรรคร่วมฝ่ายค้าน คณะก้าวหน้าหรือพรรคก้าวไกล รวมถึงร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับประชาชน จะพบว่า แต่ละฝ่ายมีทั้งจุดร่วมและจุดต่างอยู่หลายประการ

ในปี 2563 ทั้งภาคประชาชนและกลุ่มนักเรียน นิสิต นักศึกษาจากทั่วประเทศ ได้มีข้อเสนออย่างหนึ่งที่ตรงกันว่า ต้องการให้มีการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดยให้มีสภาร่างรัฐธรรมนูญ หรือ สสร. ที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรงจากประชาชน แต่ทว่ายังไม่มีรายละเอียดของรูปแบบและวิธีการได้มาซึ่ง สสร.

ครบรอบ 3 ปี ประชามติร่างรัฐธรรมนูญ ชวนทบทวนอีกครั้งทำไมการออกเสียงประชามติปี 59 จึงเป็นกระบวนการที่ขาดความชอบธรรมและไม่เป็นประชาธิปไตย

ขั้นตอนต่างๆ หลังร่างรัฐธรรมนูญผ่านจนไปถึงการเลือกตั้งนั้นอาจใช้เวลาถึง 19 เดือน แต่หลังพล.อ.ประยุทธ์ เปิดเผยว่า ร่างรัฐธรรมนูญยังต้องถูกแก้ไขอีกในหมวดพระมหากษัตริย์ ทำให้ต้องแก้ไขรัฐธรรมนูญชั่วคราว เพื่อเปิดช่องให้แก้ไขร่างรัฐธรรมนูญอีกครั้ง พร้อมทูลเกล้าฯ ให้พระมหากษัตริย์พิจารณาใหม่ และอาจจะใช้เวลาเพิ่มอีก 4 เดือน เท่ากับว่า โรดแมปสู่การเลือกตั้งอาจถูกขยายและการเลือกตั้งอาจเลื่อนไปไกลถึงปลายปี 2561 

iLaw ร่วมกับสถาบันสิทธิฯ เปิดผลการสำรวจเรื่อง เหตุผลที่คนไปลงประชามติร่างรัฐธรรมนูญ พบคนส่วนใหญ่ไม่ได้ตัดสินใจตามเนื้อหาของร่างรัฐธรรมนูญ แต่คนที่เห็นชอบส่วนใหญ่เพราะอยากให้ประเทศสงบ คนที่ไม่เห็นชอบส่วนใหญ่เพราะประชาชนไม่ได้มีส่วนร่วม

แม้ประชามติร่างรัฐธรรมนูญและคำถามพ่วงจะผ่านความเห็นชอบแล้ว แต่ยังเหลือขั้นตอนแก้ร่างรัฐธรรมนูญกับคำถามพ่วงให้สอดคล้องกัน การแก้ไขเพิ่มเติมที่ดูเหมือนจะง่ายถึงตอนนี้ไม่แน่แล้ว เมื่อ สนช.พยายามขยายความคำถามพ่วงเพื่อให้ ส.ว.ชุดแรกจาก คสช. มีสิทธิเสนอชื่อนายกฯ ได้ด้วย