รัฐธรรมนูญ

ที่ประชุมร่วมของรัฐสภามีมติส่งให้ศาลรัฐธรรมนูญตีความรายละเอียดจำนวนครั้งและขั้นตอนการทำประชามติเพื่อเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ ซึ่งที่ผ่านมามีการยื่นคำร้องในทำนองนี้แล้วสามครั้งสะท้อนให้เห็นถึงการใช้กระบวนการทางกฎหมายเป็นเครื่องมือทางการเมืองในการ “ถ่วงเวลา” กระบวนการเขียนรัฐธรรมนูญใหม่

ชิลี ไอซ์แลนด์ และแอฟริกาใต้ เป็นตัวอย่างของประเทศที่ใช้รัฐธรรมนูญเป็นเครื่องมือนำพาประเทศออกจากความขัดแย้ง สองประเทศแรกเริ่มต้นจากการชุมนุมครั้งใหญ่ที่มีชนวนเหตุจากความไม่เป็นธรรมทางเศรษฐกิจ จนนำสู่ข้อเรียกร้องการเขียนรัฐธรรมนูญใหม่

ที่ประชุมรัฐสภานัดพิจารณาวาระสำคัญโดยพิจารณาร่างแก้รัฐธรรมนูญสองฉบับที่เสนอโดยสส. พรรคประชาชน และพรรคเพื่อไทย ที่มีสาระสำคัญคือการตั้งสภาร่างรัฐธรรมนูญจากการเลือกตั้งมาจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ แต่สว. และสส. อยากถ่วงเวลาแก้รัฐธรรมนูญเสนอญัตติด่วนถามศาลอีกรอบ

นับตั้งแต่ช่วงวิกฤติการเมืองในปี 2549 จนถึงวิกฤติรัฐธรรมนูญในปี 2567 เป็นเวลาเกือบสองทศวรรษที่ประเทศไทยต้องเผชิญหน้ากับระบบ “ตุลาการภิวัฒน์” หรือ การที่สถาบันตุลาการขยายอำนาจเข้ามามีบทบาททางการเมืองผ่านการตัดสินคดีความ และการที่ฝ่ายการเมืองที่สนับสนุนอำนาจรัฐประหารก็จงใจหยิบยืมมือของสถาบันตุลาการมาใช้โดยการส่งคดีที่เกิดจากความขัดแย้งทางการเมืองให้ “ศาล” ใช้อำนาจชี้ขาด

23 เมษายน 2567 เศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี ระบุว่ารัฐบาลมีความเห็นสอดคล้องกับข้อสรุปของคณะกรรมการประชามติ ที่เห็นว่าควรมีการทำประชามติสู่รัฐธรรมนูญใหม่ทั้งสิ้นสามครั้ง ไม่แตะหมวดทั่วไปและหมวดพระมหากษัตริย์ และเน้นย้ำว่าควรมีการแก้ไข พ.ร.บ. ประชามติ ควบคู่กันไปด้วย