บัญชีว่าที่นายกฯ

หลังเลือกตั้งจนถึงช่วงก่อนเลือกนายกฯ มีส.ส. บางส่วนที่ลาออก ซึ่งส่งผลให้จำนวนเสียงที่ต้องใช้สำหรับเลือกนายกฯ เปลี่ยนไป แต่ก่อนถึงวันเลือกตั้ง ก็มีการเลื่อนบัญชีรายชื่อขึ้นมาแล้ว ทำให้ในวันเลือกนายกฯ ส.ส. ส.ว. จะครบสภา และต้องใช้เสียง 376 เสียงขึ้นไปในการเคาะเลือกนายกฯ

การเลือกตั้ง 2566 เป็นหมุดหมายสำคัญที่จะพาประเทศไทยหลุดพ้นจากอำนาจรัฐประหาร และพาการเมืองไทยกลับสู่ครรลองประชาธิปไตย โดยมีตำแหน่งนายกฯ เป็นเดิมพัน ในแง่ที่มาตำแหน่งนายกฯ ตามรัฐธรรมนูญ 2560 ยังคงเป็นข้อถกเถียงถึง “ความชอบธรรม” ของการไม่กำหนดให้นายกรัฐมนตรีต้องเป็น ส.ส. ให้ชัดเจน

รัฐธรรมนูญไทยส่วนใหญ่มักไม่กำหนดที่มานายกฯ จึงเปิดโอกาสให้มีนายกฯ คนนอก ที่ไม่ผ่านความเห็นชอบของประชาชนจากการเลือกตั้ง หรือไม่ได้เป็น ส.ส. เข้ามาบริหารประเทศได้ ซึ่งที่ผ่านรัฐธรรมนูญไทยได้ออกแบบกติกาเปิดทางนายกฯ คนนอกด้วยวิธีการต่างๆ

แม้ พล.อ.ประยุทธ์ถอดใจลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ก็ใช่ว่าอนาคตการเมืองของไทยจะสดใสขึ้น เพราะรัฐธรรมนูญ 2560 ที่ คสช.ร่างขึ้นนั้นได้วางกลไกเอาไว้ ไม่ให้ประเทศเดินหน้าตามระบอบประชาธิปไตยจากการเลือกตั้งได้โดยง่าย

ศาลรัฐธรรมนูญออกนั่งพิจารณาเพื่ออ่านคำวินิจฉัย คดีที่คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ยื่นคำร้องขอให้ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งยุบพรรคไทยรักษาชาติ กรณีที่พรรคไทยรักษาชาติยื่น “ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนฯ” เป็นแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีของพรรค ซึ่งอาจเข้าข่ายเป็นกระทําการอันอาจเป็นปฏิปักษ์ต่อการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์

ภายใต้กติกาการเลือกตั้งยุค คสช. ที่นายกรัฐมนตรีไม่จำเป็นต้องเป็น ส.ส. ยุทธศาสตร์ “วิ่งผลัด” เพื่อลดแรงกดดันจึงเกิดกับพรรคฝั่งเพื่อไทยและฝั่งสนับสนุน คสช. โดยหัวหน้าพรรคการเมืองกลายเป็นคนที่มารับตำแหน่งเหมือน “หุ่นเชิด” ส่วนว่าที่นายกฯ ของพรรค และผู้มีอำนาจตัวจริงในพรรคยังเป็นคนอื่น