กฎหมายประชาชน

ถอดบทเรียนระยะเวลากว่า 20 ปี ตั้งแต่รัฐธรรมนูญ 2540 ทีประชาชนสิทธิเข้าชื่อเสนอกฎหมาย ร่างพ.ร.บ.กว่า 50 ฉบับถูกเสนอมาแล้ว  ถึงผลสุดท้ายจะสำเร็จบ้าง ไม่สำเร็จบ้าง แต่ก็มีพัฒนาการมาเรื่อยๆ เพื่อให้การใช้สิทธิง่ายขึ้น เป็นไปได้มากขึ้น   

ร่วมกันคนละชื่อ เพื่อเสนอกฎหมายยกเลิกประกาศคำสั่ง คสช. จำนวน 35 ฉบับ ในประเด็น เสรีภาพการแสดงออกของประชาชน เสรีภาพสื่อ สิทธิในกระบวนการยุติธรรม และสิทธิชุมชน เพื่อทวงคืนสถานการณ์ปกติ และปลดอาวุธ คสช.

เมื่อรัฐธรรมนูญ 2560 บังคับใช้ เท่ากับเป็นการเริ่มต้นอีกครั้งของ “สิทธิการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย” โดยประชาชน หลังจากสิทธินี้ถูกระงับไปกว่าสามปีที่ คสช. เข้ามาบริหารประเทศ รัฐธรรมนูญกำหนดรายละเอียดให้เปลี่ยนไปเล็กน้อย ส่วนสาระสำคัญยังเหมือนเดิม

หนึ่งปีที่ผ่านมา สนช.ทำหน้าที่หลักในการพิจารณากฎหมายโดยมีกฎหมายที่เข้าสู่การพิจารณาถึง 130 ฉบับ ประกาศใช้แล้ว 108 ฉบับ เป็นกฎหมายที่ประชาชนเคยเสนอ 4 ฉบับ และยังมีกฎหมายที่สังคมถกเถียงมากกว่า 10 ฉบับ เช่น พ.ร.บ.ภาษีการรับมรดก, พ.ร.บ.การชุมนุมสาธารณะ, พ.ร.บ.แก้ไขประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง เรื่องการอุทธรณ์ฎีกา, กฎหมายอุ้มบุญ ฯลฯ

ดูประเด็นการเข้าชื่อเสนอกฎหมายโดยประชาชนในร่างรัฐธรรมนูญ 2558 สิ่งที่เหมือนเดิมคือประชาชน 10,000 คนเสนอกฎหมายได้ สิ่งที่เปลี่ยนไป คือ บังคับรัฐสภาต้องพิจารณาใน 180 วัน และหากไม่ผ่านก็อาจเอากฎหมายไปลงประชามติ กับปัญหาต่างๆ ที่ยังไม่ได้แก้ไข

ปัจจุบันประเทศไทยประสบปัญหามากมายในด้านการจัดการทรัพยากรน้ำ ทั้งน้ำท่วมอุทกภัย น้ำแล้ง มลพิษปนเปื้อน ความเสื่อมโทรมของแหล่งน้ำ ความขัดแย้งจากการแย่งชิงน้ำและการระบายน้ำ รวมทั้งการสูญเสียความสมดุลของน้ำในระบบนิเวศ ขณะเดียวกัน การจัดการปัญหาของหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องกว่า 30 หน่วยงาน เช่น กรมชลประทาน กรมทรัพยากรน้ำ กรมทรัพยากรน้ำบาดาล กรมเจ้าท่า กรมโรงงานอุตสาหกรรม กรมควบคุมมลพิษ ฯลฯ