ประชานิยม

การยื่นเรื่องขอประกันตัวผู้ต้องหาในบางกรณีนอกจากจะต้องวางหลักทรัพย์เป็นจำนวนเงินแล้ว คำสั่งอนุญาตให้ปล่อยตัวชั่วคราวอาจพ่วงมาด้วย “เงื่อนไข” ภายใต้สัญญาประกัน เพื่อป้องกันไม่ให้ผู้ต้องหาหลบหนี เช่น เงื่อนไขห้ามเดินทางออกนอกราชอาณาจักร, ห้ามออกนอกเคหสถานภายในเวลาที่กำหนด, การติดอุปกรณ์อิเลกทรอนิกส์ (กำไล EM) หรือเงื่อนไขการมารายงานตัวต่อศาลเป็นประจำอย่างต่อเนื่อง ภายใต้เงื่อนไขที่กำหนดไว้ หากผู้ที่ได้รับอนุญาตให้ประกันตัวไม่ปฏิบัติตามก็อาจถูกเพิกถอนสัญญาประกันได้ โดยในทางปฏิบัติ ศาลมีอำนาจในการออกหมายเรียกให้ผู้ต้องหาหรือจำเลยมาศาลเพื่อสั่งเพิกถอนการประกันตัวเองไ

นับตั้งแต่การชุมนุมใหญ่ในเดือนกรกฎาคม 2563 จนถึงเดือนสิงหาคม 2564 รัฐพยายามใช้ยุทธวิธีที่หลากหลายเพื่อสกัดกั้นการชุมนุมที่ค่อยๆ ขยายตัว ไม่ว่าจะเป็นการบังคับใช้กฎหมายที่มีโทษสูงอย่างกว้างขวางเพื่อจะออกหมายจับผู้ต้องหาโดยไม่ออกหมายเรียก รวมถึงการปฏิเสธสิทธิในการประกันตัวของผู้ต้องหาคดีการเมืองที่แม้บางส่วนจะไม่เคยถูกดำเนินคดีมาก่อน  โดยปรากฎการณ์เหล่านี้ กำลังสะท้อนให้เห็น ‘แนวรบด้านกระบวนการยุติธรรม’ ที่กลับมาตึงเครียดอีกครั้ง ซึ่งสามารถลำดับสถานการณ์ได้ ดังนี้ ปี 63 รัฐเร่งรัดออกหมายจับและไม่ให้ประกันตัวผู้ชุมนุม

แม้คำพิพากษาคดีจำนำข้าวจะยังไม่สะท้อนภาพการแทรกแซงการดำเนินนโยบายของรัฐบาลโดยองค์กรตุลาการอย่างเด่นชัด แต่ก็น่าตั้งข้อสังเกตว่า คดีดังกล่าวจะกลายเป็นบรรทัดฐานสำหรับลงโทษรัฐบาลที่ดำเนินนโยบายที่ถูกกล่าวหาว่าใช้นโยบาย 'ประชานิยม' หรือไม่ โดยเฉพาะในยุคที่รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ให้อำนาจองค์กรอิสระในการจับตารัฐบาลชุดหน้าอย่างเข้มข้น

วาระปฏิรูปวิชาประวัติศาสตร์ถูกยกให้เป็นวาระเร่งด่วนในการปฏิรูปการศึกษายุค คสช. นักวิชาการประวัติศาสตร์อย่าง ชาญวิทย์ เกษตรศิริ จะมาเล่าให้ฟังถึงปัญหาแบบเรียน อุปสรรคและความล้มเหลวของวิชาประวัติศาสตร์พร้อมเสนอแนะแบบเรียนประวัติศาสตร์ไทยที่ควรจะเป็น 

สังคมไทยส่วนหนึ่งเริ่มตื่นตัวกับกระเเสปฎิรูปที่กำลังจะเกิดขึ้นว่าจะนำประเทศไปสู่ทิศทางใด ด้วยเหตุนี้วันที่ 14 ตุลาคม 2557 จึงมีหลายภาคส่วนเข้าร่วมเเสดงความคิดเห็นในเวทีสัมมนาสาธารณะ ชื่อ “ปฎิรูปประเทศประเทศไทยปฎิรูปอะไรเเละอย่างไร?” ณ มูลนิธิสถาบันเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI)