รัฐสภา

ชวนย้อนดูเรื่องนี้ในอดีตและชวนคิดว่าในการเลือกตั้งปี 2562 จะมี งูเห่าภาค 3 เกิดขึ้นอีกหรือไม่ เมื่อสภาเสียงปริ่มน้ำ

ภายในสามวันหลังประกาศผลเลือกตั้ง ส.ส.  คสช. ต้องประกาศรายชื่อ ส.ว. ชุดแรก ตามรัฐธรรมนูญปี 2560 และด้วยความที่กระบวนการคัดเลือก ส.ว. ถูกรวมศูนย์ไว้ที่คสช. จึงเกิดคำถามต่อไปว่า อาชีพไหนมีโอกาสได้รับการแต่งตั้ง คสช. มากที่สุด เมื่อเปรียบเทียบจากการแต่งตั้งคนในยุคคสช. ที่ผ่านมา

26 กุมภาพันธ์ 2562 พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และหัวหน้า คสช. ได้ตั้ง พล.อ.ประวิตร เป็นประธานแล้ว แต่นอกจาก พล.อ.ประวิตร แล้ว มาดูกันว่ากรรมการสรรหา ส.ว. ชุดนี้มีที่มาอย่างไร

สมาชิก สนช. และ ครม. มาจากการแต่งตั้งใครก็ได้ในตอนแรก แต่เมื่อรัฐธรรมนูญ 2560 บังคับใช้ คุณสมบัติของผู้ใช้อำนาจก็ต้องเป็นไปตามรัฐธรรมนูญด้วย ทำให้สมาชิก สนช. และ ครม. มีเรื่องต้องถูกตรวจสอบมากขึ้น แต่ยังยกเว้นให้เป็นข้าราชการไปด้วย นั่งในสภาไปพร้อมกันได้

เราเห็นพรรคการเมืองใหม่เสนอการเป็นตัวเลือกที่แตกต่างจากอดีต เราเห็นพรรคการเมืองเก่าพยายามปรับตัวให้ทันสถานการณ์ เราเห็นคนหน้าใหม่ที่ต้องการจะเปลี่ยนแปลงประเทศ การเลือกตั้งครั้งหน้าคือความหวังเราจะมีตัวเลือกและเลือกได้กว่าสี่ปีที่ผ่านมา

แม้ สนช. จะลงมติเห็นชอบร่าง พ.ร.ป.ว่าด้วยการได้มาซึ่งวุฒิสภา พ.ศ ไปแบบเอกฉันท์ แต่ทว่าการเลือกตั้งตามโรดแมปก็ยังไม่นิ่ง และมีเหตุให้ต้องเลื่อนหากสนช. ยื่นเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่า กฎหมาย ส.ว. ทั้งฉบับขัดต่อรัฐธรรมนูญ รวมถึงหากศาลรัฐธรรมนูญมีคำวินิจฉัยให้กฎหมาย ส.ว. มีอันต้องตกไปทั้งฉบับ ก็มีแนวโน้มที่จะต้องร่างกฎหมาย ส.ว. กันใหม่อีกครั้ง

ร่าง พ.ร.ป.ว่าด้วยที่มา ส.ว.ฯ ยังไม่เป็นที่ถูกใจของผู้ที่เกี่ยวข้องเสียที นำไปสู่การตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญร่วมสามฝ่ายซึ่งประกอบไปด้วยประธาน กกต., กรธ. 5 คน และสนช. 5 คน และก็เคาะผลลัพธ์กันออกมา กลายเป็นมีสองระบบในบททั่วไปกับในบทเฉพาะกาล

จากหลักการเดิมที่กรธ. เป็นคนเสนอ ตาม พ.ร.ป.ว่าด้วยที่มา ส.ว กำหนดไว้ว่า ให้ส.ว. มาจากการคัดเลือกกันเอง ของผู้สมัคร ส.ว. จากโควต้ากลุ่มอาชีพ 20 กลุ่ม แต่ร่างกฎหมายที่ผ่านการพิจารณาของ สนช. เมื่อวันที่ 26 มกราคม 2561 มีการเปลี่ยนหลักการ โดยลดจำนวนโควต้ากลุ่มอาชีพลงจาก 20 กลุ่ม เหลือเพียง 10 กลุ่ม พร้อมทั้งเพิ่มช่องทางให้องค์กรนิติบุคคลสามารถเสนอชื่อ ผู้สมัคร ส.ว. ได้

พ.ร.ป.ว่าด้วยการได้มาซึ่ง ส.ว. เป็นหนึ่งในกฎหมายลูกที่ กรธ. ต้องร่างให้เสร็จตามรัฐธรรมนูญที่ตนได้วางไว้ โดยเนื้อหาสาระของกฎหมายก็คือ การขยายบทบัญญัติรัฐธรรมนูญให้ชัดเจนขึ้น เช่น จำนวนและประเภทของกลุ่มอาชีพที่ให้ลงสมัคร หรือวิธีการคัดเลือกกันเองทั้งแบบภายในกลุ่มและข้ามกลุ่ม รวมถึงการกำหนดเงื่อนไขคัดกรองผู้ลงสมัคร