รัฐสภา

ปลายเดือนส.ค. 2566 บอร์ดกลาโหม ซึ่งมีพล.อ.ประยุทธ์ รมว.กลาโหมในขณะนั้น เป็นประธาน เคาะสี่ผู้นำเหล่าทัพคนใหม่ ปลายเดือนก.ย. ก.ตร. ซึ่งมีนายกฯ เป็นประธาน เคาะพล.ต.อ.ต่อศักดิ์ สุขวิมล เป็นผบ.ตร. บุคคลเหล่านี้นอกจากจะเป็นผู้นำสูงสุดในองค์กร ก็จะเป็นสว. โดยตำแหน่งอีกด้วย

22 สิงหาคม 2566 ในที่ประชุมรัฐสภามีการอภิปราย ก่อนลงมติเลือกนายกรัฐมนตรีคนที่ 30 รอบที่สาม สมาชิกวุฒิสภา (สว.) หลายคนได้ลุกขึ้นอภิปรายความเหมาะสมและคุณสมบัติของ “เศรษฐา ทวีสิน” แคนดิเดตนายกรัฐมนตรีจากพรรคเพื่อไทย โดยสว.บางคนก็แสดงความเห็นสอดแทรกไปในทางที่ไม่เห็นด้วยหรือยังมีข้อสงสัยที่อยากให้พรรคเพื่อไทยแถลงข้อเท็จจริงให้ชัดเจนในประเด็นการแก้ไขรัฐธรรมนูญที่พรรคเพื่อไทยจะผลักดันเป็นวาระแรกเมื่อจัดตั้งรัฐบาลสำเร็จ   

22 สิงหาคม 2566 ที่ประชุมรัฐสภา มีนัดหมายลงมติเพื่อเลือกนายกรัฐมนตรีคนที่ 30 (ครั้งที่สาม) ในช่วงแรก ก่อนเข้าสู่วาระการโหวตนายก​ฯ วันมูหะมัดนอร์ มะทา ประธานรัฐสภาอนุญาตให้ รังสิมันต์ โรม สส. บัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล นำเสนอญัตติด่วน “กรณีขอให้ทบทวนมติรัฐสภาห้ามเสนอชื่อบุคคลเป็นนายกฯ ซ้ำ” ซึ่งค้างอยู่เมื่อการประชุมรัฐสภา เนื่องจากประธานรัฐสภาไม่อนุญาตให้พิจารณาญัตติดังกล่าวและสั่งเลื่อนประชุมเพื่อรอคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ 

การให้สัมภาษณ์แสดงจุดยืนต่อการโหวตนายกฯ ชื่อ "เศรษฐา ทวีสิน" ของสว. จำนวนหนึ่งยังไม่สามารถเห็นแนวทางที่ชัดเจนได้ เพราะตั้งแต่โหวตนายกฯ รอบแรกจากที่มีการเสนอ “พิธา ลิ้มเจริญรัตน์” แคนดิเดตนายกจากพรรคก้าวไกล ก็มีสว.บางคนที่เปลี่ยนใจจากจุดยืนที่ตัวเองเคยพูดไว้

ตามรัฐธรรมนูญ เมื่อยุบสภาหรือสภาหมดอายุ ร่างกฎหมายที่รัฐสภายังไม่ได้เห็นชอบ จะ "ตกไป" แต่ก็ยังมีช่องให้ร่างกฎหมายเหล่านั้นได้พิจารณาต่อได้ ถ้าครม. ชุดใหม่หลังเลือกตั้ง ขอมติจากรัฐสภาให้พิจารณาร่างกฎหมายนั้นต่อไป เงื่อนไขสำคัญ คือ ครม. ต้องขอภายใน 60 วันหลังประชุมรัฐสภาวันแรก

วันที่ 16 สิงหาคม 2566 ศาลรัฐธรรมนูญมีมติไม่รับคำร้องกรณีสภาไม่ให้เสนอชื่อโหวตพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ แคนดิเดตนายกรัฐมนตรีซ้ำเป็นรอบที่สอง ระบุว่า ผู้ที่มีสิทธิยื่นเรื่องได้ต้องเป็นผู้ที่ได้รับการละเมิดสิทธิโดยตรงเท่านั้น

สิงหาคม 66 ครบรอบหนึ่งเดือนประธานสภา ประธานรัฐสภานัดประชุมร่วมรัฐสภาไปแล้วสี่ครั้ง สั่งงดประชุมไปหนึ่งครั้ง สามครั้งที่เหลือ ก็เกิดเหตุการณ์ที่ “ชวนสับสน” ทั้งการลงมติตีความว่าการเสนอชื่อนายกฯ ซ้ำขัดต่อข้อบังคับการประชุมรัฐสภา ทั้งประธานรัฐสภาชิงปิดประชุมหนีทั้งที่การประชุมเพิ่งผ่านไปได้สองชั่วโมง

หลังผ่านเลือกตั้งมาสามเดือนศาลรัฐธรรมนูญ กำลังกลายเป็นอีกปัจจัยสำคัญที่ชะลอให้การตั้งรัฐบาลเกิดขึ้นไม่ได้เสียที เกิดเหตุการณ์ที่มีผู้ใช้อำนาจ "ผิด" หลักการของกฎหมาย เมื่อผิดไปแล้วหนึ่งครั้ง ก็ทำให้กระบวนการต่อๆ มามีเหตุต้องอ้างอิงเพื่อยันการใช้อำนาจที่ผิดทำให้เกิดปัญหาซ้ำซ้อนขึ้นไปเรื่อยๆ

นับตั้งแต่สภาที่มาจากการเลือกตั้งเข้าทำงานในปี 2562 มีร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ มาตรา 272 เพื่อยกเลิกอำนาจสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ที่มาจากการแต่งตั้งในการเลือกนายกรัฐมนตรีร่วมกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) แต่ไม่ได้ความเห็นชอบถึงหกครั้ง แต่รู้หรือไม่ว่า มีร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญมาตรา 272 อีกสองครั้งที่ “ไม่ได้โหวต” เสียด้วยซ้ำในสภา

4 ส.ค. 66 ประชุมร่วมรัฐสภาล่มตั้งแต่เช้า แม้ยังไม่ได้ผลสรุปว่าจะดำเนินไปทิศทางไหนแต่ วันมูหะมัดนอร์ มะทา ประธานรัฐสภา ก็สั่งเลื่อนและจบการประชุมคราวนี้ทันทีท่ามกลางความงุนงงของทุกฝ่ายโดยอาศัยอำนาจข้อบังคับประชุมรัฐสภา ข้อ 22