เสรีภาพการแสดงออก

‘ชัยชนะ’ เป็นนามสมมติของชายชาวลำพูนที่ป่วยเป็นโรคทางจิตเวช เหตุที่ต้องมีสถานะเป็นจำเลยคดีมาตรา 112 สืบเนื่องจากพสิษฐ์ จันทร์หัวโทน ครูสอนภาษาอังกฤษ สังกัดกลุ่มครือข่ายประชาชนปกป้องสถาบัน (คปส.) ไปร้องทุกข์ที่สภ.สุไหงโก-ลก จังหวัดนราธิวาสกล่าวหาว่า เขาหมิ่นประมาทกษัตริย์จากการโพสต์ข้อความออนไลน์ พสิษฐ์แจ้งความดำเนินคดีมาตรา 112 มาแล้วอย่างน้อย 8 คดี โดยจำเลยแทบทุกคนต้องเดินทางไกลจากที่อยู่ของพวกเขาเช่น คดีของ ‘กัลยา’ ‘วารี’ และภัคภิญญา

7 ธันวาคม 2566 ศาลอาญากรุงเทพใต้นัดไบร์ท ชินวัตร อดีตนักกิจกรรมที่ถูกกล่าวหาว่ากล่าวคำปราศรัยเข้าข่ายความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 ระหว่างเข้าร่วมการชุมนุมที่หน้าศาลอาญากรุงเทพใต้ เมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม 2565 เพื่อเรียกร้องสิทธิในการปล่อยตัวชั่วคราวให้กับเนติพรหรือ บุ้ง และ “ใบปอ” ที่ถูกคุมขังด้วยมาตรา 112 และอดอาหารเรียร้องสิทธิประกันตัวอยู่ในขณะนั้น โดยศาลมีคำพิพากษาว่าชินวัตรมีความผิดตามฟ้อง มีโทษจำคุกสามปี ปรับเงิน 200 บาท ลดโทษกึ่งหนึ่ง และโทษจำคุกให้รอการลงโทษ ให้เว้นการกระทำลักษณะเดิม พร้อมให้ทำงานสาธารณประโยชน์

เดือนพฤศจิกายน 2566 ที่ผ่านพ้นไปมีนัดฟังคำพิพากษาคดีมาตรา 112 เป็นจำนวนอย่างแปดคดี แต่มีหนึ่งคดี คือ “ปุญญพัฒน์” ที่ศาลจังหวัดสมุทรปราการ เลื่อนนัดฟังคำพิพากษา อย่างไรก็ตามในเดือนพฤศจิกายนยังมีอีกถึงเจ็ดคดีที่มีผลคำพิพากษาออกมา สรุปผลคำพิพากษาเป็นอย่างไรบ้าง  

เดือนสุดท้ายของปี 2566 หลายคนอาจกำลังเตรียมตัวสำหรับหยุดยาว แต่จำเลยคดีมาตรา 112 อีกอย่างน้อย…คนหรือ…คดี กำลังมีนัดขึ้นศาลเพื่อฟังคำพิพากษา คดีมาตรา 112 จำนวนกว่า 200 คดีที่ถูกริเริ่มขึ้นจากกระแสข้อเรียกร้องให้ปฏิรูปสถาบันพระมหากษัตริย์ในช่วงปี 2563-2564 กำลังทยอยเดินทางมาถึงวันที่ศาลมีคำพิพากษา

ศาลจังหวัดนนทบุรี ให้จำคุก 3 ปี ตามมาตรา 112 โดยไม่ลดโทษและไม่รอลงอาญา เหตุ “โชติช่วง” เผาพระบรมฉายาลักษณ์ ร.10 โดยศาลระบุว่า พระบรมฉายาลักษณ์เป็นสัญลักษณ์ของพระมหากษัตริย์กษัตริย์สำหรับให้ประชาชนเคารพสักการะ และเชื่อว่าจำเลยมีเจตนาทางการเมือง เผาให้ประชาชนเห็น

วันที่ 28 พฤศจิกายน 2566 เวลา 9.00 น. ศาลจังหวัดสมุทรปราการนัดอ่านคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ภาค 1 คดีมาตรา 112 ของ ‘นคร’ ช่างแต่งหน้าจากจังหวัดเชียงราย

ในรอบเดือนพฤศจิกายน 2566 มีผู้ต้องขังคดี มาตรา 112 อย่างน้อย 17 คนที่อยู่ในเรีอนจำหรือสถานพินิจ (กรณีคดีเยาวชน) ในแต่ละชั้นกระบวนการยุติธรรมแตกต่างกันไป