องค์กรอิสระ

ในวันที่ 21 มกราคม 2563 ศาลรัฐธรรมนูญนัดฟังคำวินิจฉัยคำร้องขอให้ยุบพรรคอนาคตใหม่ โดยอ้างว่า พรรคการเมืองนี้กระทําการอันอาจเป็นปฏิปักษ์ต่อการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข หรือที่เรียกชื่อเล่นว่า คดีอิลลูมินาติ แต่อย่างไรก็ดี คดีดังกล่าวมีประเด็นทางกฎหมายที่จำเป็นจะต้องวินิจฉัยเรื่องอำนาจของศาลรัฐธรรมนูญก่อนว่า ศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจออกคำวินิจฉัยในประเด็นการสั่งยุบพรรคการเมืองได้หรือไม่

8 มกราคม 2563 ที่คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (ท่าพระจันทร์) มีวงเสวนาในหัวข้อพรรคการเมืองกับอนาคตประชาธิปไตยที่ว่าด้วยความสำคัญของสถาบันพรรคการเมือง ปมปัญหาของรัฐธรรมนูญ และบทบาทขององค์กรที่ใช้อำนาจตุลาการ ซึ่งส่งผลต่ออนาคตประชาธิปไตยไทย

20 พฤศจิกายน 2562 ศาลรัฐธรรมนูญมีนัดอ่านคำวินิจฉัย คดีของธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหัวพรรคอนาคตใหม่ ปมถือหุ้น บริษัท วี-ลัค มีเดีย

จากการตรวจคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญที่ออกมาในปี 2562 จำนวน 11 คดี พบว่า คำวินิจฉัยส่วนใหญ่เป็นคุณกับฝ่ายคสช. มากกว่าฝ่ายที่ต่อต้านคสช.

ศาลรัฐธรรมนูญจึงต้องมีหลักประกัน “ความเป็นอิสระ” ไม่ให้ตกเป็นเครื่องมือของฝ่ายใด แต่การรัฐประหาร ปี 2557 ได้ทำให้ความเป็นอิสระถูกเคลือบแคลง

18 กันยายน 2562 ศาลรัฐธรรมนูญอ่านควินิจฉัยว่า พล.อ. ประยุทธ์ ในฐานะหัวหน้า คสช. ไม่ใช่เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ ทำให้ไม่มีลักษณะต้องห้าม

17 กันยายน 2562 เว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษาเผยแพร่ข้อกำหนดศาลรัฐธรรมนูญ ที่นำบัญญัติเรื่องการ “ห้ามวิจารณ์ศาลโดยไม่สุจริต” มาบรรจุไว้

กรรมการสิทธิฯ มีมาแล้วสามชุด ชุดที่สามตั้งขึ้นในยุคของ คสช. ทำงานได้ไม่นานก็ถูก “เซ็ตซีโร่” แถมกรรมการทยอยลาออกจนเหลือไม่ครบ ทำงานไม่ได้