เสรีภาพการแสดงออก

เมื่อคดีมาตรา 112 มีความละเอียดอ่อนเพราะมีมิติที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อความศรัทธาประกอบกับมิติทางกฎหมาย และการดำเนินคดีมีความผกผันไปตามบรรยากาศทางการเมือง ทำให้เราพบเห็นกระบวนการ “แปลกๆ” ที่อาจจะสอดคล้องกับกฎหมายที่มีอยู่ แต่แทบจะไม่เกิดขึ้นในการดำเนินคดีอาญาข้อหาอื่นๆ

นับจนถึงเดือนพฤษภาคม 2565 มีอย่างน้อยสี่คดีที่ศาลมีคำพิพากษาออกมาแล้ว และในอนาคตอันใกล้จำนวนผู้ถูกคุมด้วยข้อหามาตรา 112 ตามคำพิพากษาของศาลอาจจะพุ่งสูงขึ้นและเป็นการ ‘ขังยาว’ ไม่ใช่การคุมขังชั่วคราวระหว่างการพิจารณาคดี ดังเช่นก่อนหน้านี้

ชวนอ่านสรุปสถานการณ์ “ไต่สวนเพิกถอนสัญญาประกันของผู้ต้องหามาตรา 112” จำนวน 5 กรณีที่เกิดขึ้นไล่เรียงกันตลอดเดือนเมษายน 2565 โดยที่ 3 ใน 5 กรณีศาลมีคำสั่งให้ “เพิกถอนประกัน” มีรายละเอียดดังต่อไปนี้

ทะลุวังและเครือข่ายที่แยกออกมาจากทะลุวังถือเป็นกลุ่มนักกิจกรรมที่กำลังมีบทบาทสำคัญการเคลื่อนไหวเรื่องการปฏิรูปสถาบันพระมหากษัตริย์

บัง สมาชิกกลุ่มทะลุฟ้า ผู้ต้องหาคดี มาตรา 112 จากกรณีถูกกล่าวหาว่าเผาซุ้มเฉลิมพระเกียรติและป้อมจราจร ที่บริเวณหน้าโรงเรียนราชวินิต มัธยม

ในช่วงต้นปี 2565 การนัดหมายชุมนุมทางการเมืองมีไม่มากนัก แต่ความเคลื่อนไหวต่อประเด็น “เพดานสูง” ไม่ได้ลดลงเมื่อปรากฏกลุ่มนักเคลื่อนไหวหน้าใหม่

คดีมาตรา 112 ส่วนใหญ่มาจากการแสดงความคิดเห็นบนโลกออนไลน์ ลักษณะสำคัญอย่างหนึ่งของมาตรา 112 คือเป็นกฎหมายที่ “ใครฟ้องก็ได้”