รัฐธรรมนูญและรัฐสภา

ในการเลือกตั้ง 14 พฤษภาคม 2566 อดีตพรรคร่วมฝ่ายค้านอย่างพรรคก้าวไกลและพรรคเพื่อไทยครองเสียงในสภามากเป็นอันดับหนึ่งและสองตามลำดับโดยมีเสียงรวมกันเกือบ 300 คน ขณะที่พรรคแกนนำรัฐบาลเดิมอย่างพรรคพลังประชารัฐได้ที่นั่ง ส.ส.เป็นอันดับที่สี่ โดยมีส.ส.เพียง 40 ที่นั่งส่วนพรรครวมไทยสร้างชาติที่ตั้งขึ้นมาใหม่เพื่อรองรับบทบาททางการเมืองของพล.อ.ประยุทธ์ นายกรัฐมนตรีรักษาการและอดีตหัวหน้าคสช.ผู้แต่งตั้งสว.

แม้ผลการเลือกตั้ง 2566 จะพลิกโผ อดีตพรรคฝ่ายค้านรวบรวมเสียงข้างมากได้ ขณะที่พรรคสอง ป. ประยุทธ์-ประวิตร อดีตหัวหน้าและรองหัวหน้า คสช. มีคะแนนนิยมน้อยลง อย่างไรก็ดี หมากที่ คสช. วางไว้ อย่างส.ว.ชุดพิเศษ ที่มีอำนาจโหวตเลือกนายกฯ ร่วมกับ ส.ส. ยังอยู่เลือกนายกฯ ที่มาจากการเลือกตั้ง 2566

ศาลปกครองสูงสุดอ่านคำพิพากษายืนตามคำพิพากษาศาลปกครองชั้นต้นให้ป.ป.ช.ต้องเปิดเผยรายงานการตรวจสอบคดีนาฬิกาหรูของพล.อ. ประวิตร วงษ์สุวรรณ ตามที่มีผู้ร้องขอ สืบเนื่องต่อจากที่ป.ป.ช ยื่นอุทธรณ์ในคดีดังกล่าว

หนทางสู่การมีรัฐธรรมนูญจากประชาชนต้องผ่านประชามติอย่างน้อย 2 ครั้ง ผ่านคูหาเลือกสว.​ และการเลือกตั้งส.ส.ร. ที่ยังไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในประเทศนี้ ซึ่งประเมินได้ว่าต้องใช้เวลาอย่างน้อย 2-3 ปี ถ้าไม่มีเหตุขัดขวางระหว่างทาง

ส.ว.แต่งตั้งชุดพิเศษ 250 คน ใกล้จะหมดวาระในช่วงกลางปี 2567 และส.ว.ชุดใหม่ที่มาแบบใหม่เป็นส.ว.ตามบทหลักภายใต้รัฐธรรมนูญปี 2560 จะเข้ามาปฏิบัติหน้าที่ต่อในฐานะสภาสูง แม้อำนาจตามบทเฉพาะกาล เช่น การเลือกนายก​​ฯ ร่วมกับส.ส. นั้นจะสิ้นผลไปตามส.ว.แต่งตั้งชุดแรก แต่อำนาจหลักอื่นๆ ยังคงมีอยู่เต็มมือ

ตำแหน่งประมุขฝ่ายนิติบัญญัติหรือประธานสภาผู้แทนราษฎรเป็นอีกหนึ่งตำแหน่งสำคัญในทางการเมือง เนื่องจากตำแหน่งนี้เป็นหนึ่งในสามอำนาจอธิปไตยของการปกครองในระบอบประชาธิปไตย และมีบทบาทสำคัญในการคุมทิศทางของรัฐสภา

ปรากฏการณ์การย้ายพ…

ธรรมเนียมในอดีตของรัฐบาลที่ใช้อำนาจฝ่ายบริหารออก พ.ร.ก. โดยไม่ผ่านสภา และเวลาต่อมาถูกคว่ำนั้น จะต้องรับผิดชอบทางการเมืองด้วยการยุบสภาหรือลาออก

จากรายงาน ผลการเลือกตั้งปี 2566 เบื้องต้น สร้างปรากฎการณ์ที่อาจเรียกได้ว่าเป็นการพลิกหน้าภูมิทัศน์การเมืองไทย เพราะหลาย “บ้านใหญ่”  หลาย “ตระกูล” ที่ครองพื้นที่ด้วยการสลับส่งคนใกล้ชิดหรือทายาทลงแข่งเป็นสายต่อเนื่องกันต้องพ่ายแพ้ให้กับผู้สมัครหน้าใหม่ไปไม่น้อย