ภายหลังจากที่ผ่านการเลือกสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ระดับประเทศเมื่อวันที่ 26 มิถุนายน 2567 มาแล้วกว่า 14 วัน หรือราวสองสัปดาห์ คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ก็ได้ประกาศผลการเลือก สว. 2567 ในวันที่ 10 กรกฎาคม 2567 โดยมีรายชื่อของ สว. ชุดใหม่ทั้ง 200 คน บัญชีรายชื่อสำรองของ สว. ชุดนี้ อีก 99 คน และยังพบว่าผู้สมัครหนึ่งคนถูกตัดชื่อออกจากบัญชีรายชื่อผู้ได้รับเลือกเป็น สว.
ดูรายชื่อผู้ได้รับเลือกเป็น สว. 200 คน
https://ratchakitcha.soc.go.th/documents/37185.pdf
ดูรายชื่อบัญชีสำรอง สว. 99 คน
https://ratchakitcha.soc.go.th/documents/37186.pdf
ปรากฎว่าในรายชื่อผู้ได้รับเลือกเป็น สว. กลุ่มที่ 18 หรือกลุ่มสื่อสารมวลชน มีผู้ได้รับเลือกถูกตัดรายชื่อออกหนึ่งคน คือ คอดียะฮ์ ทรงงาม ผู้ที่แนะนำตัวในเอกสาร สว.3 ว่าเป็นประชาสัมพันธ์เสียงตามสายหมู่บ้านและประชาสัมพันธ์อำเภอไชโย ที่ได้คะแนนในรอบเลือกกลุ่มอื่นในสายเดียวกัน (รอบไขว้) ในการเลือก สว. ระดับประเทศ ถึง 59 คะแนน สูงมาเป็นลำดับที่สี่ของกลุ่ม 18 และมีการเลื่อนบัญชีรายชื่อสำรองในกลุ่มที่ 18 ขึ้นมาแทน คือ กรพด รุ่งหิรัญวัฒน์ จึงส่งผลให้บัญชีสำรองของกลุ่มที่ 18 เหลือเพียงสี่คน จากเดิมห้าคน และบัญชีสำรองรวมเหลือเพียง 99 คน จาก 100 คน
โดย กกต. อาศัยอำนาจตามระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้งว่าด้วยการเลือกสมาชิกวุฒิสภา (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2567 (ระเบียบ กกต. การเลือกสว. ฯ ฉบับที่ 3) ข้อ 154/1 กำหนดว่า ภายใต้ระยะเวลาไม่น้อยกว่าห้าวันที่ กกต. ต้องรอไว้ก่อนหลังได้รับคะแนน หากมีกรณีว่าที่ สว. ผู้ที่ได้คะแนน 10 อันดับแรกของแต่ละกลุ่ม ไม่สามารถเป็น สว. ได้ เพราะขาดคุณสมบัติ มีลักษณะต้องห้าม ตาย หรือเพราะเหตุอื่นใด สามารถเลื่อนผู้ที่อยู่ในรายชื่อสำรองของแต่ละกลุ่ม ซึ่งก็คือผู้ที่ได้คะแนนอันดับที่ 11 ถึง 15 ขึ้นมาเป็น สว. ให้ครบจำนวนกลุ่มละ 10 คนได้เลย โดยไม่ต้องรอให้ประกาศผลการเลือก สว. อย่างเป็นทางการ แล้วค่อยมาเลื่อนรายชื่อสำรองขึ้นทีหลัง
ส่วนสาเหตุที่ คอดียะฮ์ ถูกตัดชื่อออกจากรายชื่อผู้ได้รับเลือกเป็น สว. 200 คน ไม่ได้มาจากสาเหตุที่ คอดียะฮ์ เคยเป็นประชาสัมพันธ์เสียงตามสายแต่อย่างใด แต่มาจากการที่คอดียะฮ์เป็นที่ปรึกษานายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) อ่างทองของสุรเชษ นิ่มกุล ซึ่งคอดียะฮ์อ้างว่าไม่ได้เป็นตำแหน่งฝ่ายบริหารรวมถึงตนเองก็พ้นจากตำแหน่งพร้อมกับสุรเชษที่ลาออกในช่วงเดือนพฤษภาคม 2567
ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. 2561 (พ.ร.ป.สว. ฯ) มาตรา 14 (24) กำหนดลักษณะต้องห้ามไม่ให้สมัคร สว. คือ ห้ามผู้ที่เป็นหรือเคยเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น เว้นแต่ได้พ้นจากการเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่นมาแล้วไม่น้อยกว่าห้าปี นับถึงวันสมัครรับเลือกลงสมัครรับเลือกเป็น สว. ซึ่งเป็นการห้ามไม่ให้นักการเมืองมาลงสมัครรับเลือกเป็น สว. ถ้าจะลงสมัครรับเลือกก็ต้อง “เว้นวรรค” มาแล้วห้าปี
แม้ว่าในมาตรา 14 (24) ของพ.ร.ป.สว. ฯ จะไม่ได้ระบุลักษณะต้องห้ามของตำแหน่ง “ที่ปรึกษาผู้บริหารท้องถิ่น” ที่คอดียะอ์เคยดำรงตำแหน่งมาก่อน แต่ก็มีคำพิพากษาศาลฎีกา ที่อ้างประมวลจริยธรรมผู้บริหารท้องถิ่น เพื่อขยายความว่าตำแหน่งที่ปรึกษานายก อบจ. หรือที่ปรึกษานายกเทศมนตรี เป็น “ผู้บริหารท้องถิ่น” ด้วย ทำให้ถูกนับว่าเป็นผู้มีลักษณะต้องห้ามไม่ให้สมัครรับเลือก สว.
โดยก่อนการเลือก สว. ระดับจังหวัด ศาลฎีกาพิพากษาในคดีหมายเลขแดงที่ ลต สว 259/2567 ที่ธวัชชัย จึงจรรยา ร้องต่อศาลว่าผู้อำนวยการการเลือกระดับจังหวัดนครราชสีมาได้ลบชื่อของตนออกจากประกาศรายชื่อโดยอ้างว่าธวัชชัยเคยเป็นผู้บริหารท้องถิ่นและพ้นจากตำแหน่งน้อยกว่าห้าปีจนถึงวันสมัครรับเลือก ซึ่งเป็นลักษณะต้องห้ามตามพ.ร.ป.สว. ฯ มาตรา 14 (24) โดยผู้อำนวยการการเลือกระดับจังหวัดนครศรีธรรมราชให้เหตุผลว่าในการคัดค้านคำร้องของธวัชชัยว่า ที่ปรึกษานายกเทศมนตรีเป็นผู้บริหารท้องถิ่น ตามประมวลจริยธรรมผู้บริหารท้องถิ่น ข้อ 2
โดยในข้อ 2 (4) แห่งประมวลจริยธรรม นิยาม “ผู้บริหารท้องถิ่น” หมายรวมถึง ที่ปรึกษานายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด ที่ปรึกษานายกเทศมนตรี ประธานที่ปรึกษาและที่ปรึกษานายกเมืองพัทยาด้วย
ท้ายที่สุดศาลตัดสินว่าธวัชชัยซึ่งเคยเป็นที่ปรึกษานายกเทศมนตรี เมื่อวันที่ 20 มกราคม 2567 และพ้นจากตำแหน่งเมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2567 อยู่ในสถานะผู้มีส่วนร่วมในการบริหารราชการของเทศบาลซึ่งเป็นองค์กรปกรองส่วนท้องถิ่น ซึ่งการปฏิบัติหน้าที่อาจกระทบกระเทือนต่อผลประโยชน์ของเทศบาลได้เช่นเดียวกัน ดังนั้นผู้ร้องจึงมิได้เป็นเพียงผู้ช่วยเหลือในการบริหารงานราชการของเทศบาลตามที่นายกเทศมนตรีมอบหมายเท่านั้น แต่ยังมีอำนาจหน้าที่และความรับผิดชอบตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายด้วย อันแสดงให้เห็นว่าผู้ร้องอยู่ในฐานะเป็นผู้บริหารท้องถิ่นด้วย เมื่อธวัชชัยพ้นจากตำแหน่งที่ปรึกษานายกเทศมนตรีน้อยกว่าห้าปีนับถึงวันสมัครรับเลือก จึงเป็นผู้มีลักษณะต้องห้ามมิให้ใช้สิทธิสมัครรับเลือกเป็น สว. ตาม พ.ร.ป.สว. ฯ ตามมาตรา 14 (24) ที่ผู้อำนวยการการเลือกลบชื่อธวัชชัยออกจากบัญชีรายชื่อผู้สมัครนั้นชอบแล้ว จึงมีคำสั่งให้ยกคำร้องของธวัชชัย
