24 พฤษภาคม 2567 ศาลปกครองมีคำพิพากษาคดีขอให้เพิกถอนระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้ง ว่าด้วยการแนะนำตัวในการเลือกสมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. 2567 (ระเบียบ กกต. การแนะนำตัวฯ) โดยศาลพิพากษาให้เพิกถอนระเบียบข้อ 7 ที่จำกัดการแนะนำตัวแค่กระดาษเอสี่คนละสองหน้า และจำกัดการแนะนำเฉพาะประวัติที่ผ่านมาแล้ว ให้เพิกถอนข้อ 8 ทึ่จำกัดการแนะนำตัวทางสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ให้เพิกถอนข้อ 11 (2) ที่ห้ามผู้ประกอบอาชีพสื่อใช้ความสามารถในการแนะนำตัว ให้เพิกถอนข้อ 11(3) ที่ห้ามติดประกาศหรือวางเอกสารแนะนำตัว และให้การเพิกถอนมีผลย้อนหลังไปตั้งแต่วันที่ประกาศใช้
คำพิพากษาของศาลปกครองเขียนให้มีผลย้อนหลังไปถึงวันที่ระเบียบฉบับดังกล่าวใช้บังคับ หมายความว่า ระเบียบดังกล่าวจะไม่เคยมีผลใช้บังคับเลย และผู้สมัครสมาชิกวุฒิสภา (สว.) มีสิทธิเสรีภาพที่จะแนะนำตัวได้ไม่จำกัดประเด็น และไม่ได้จำกัดรูปแบบขนาดของเอกสารที่จะใช้
แต่อย่างไรก็ดี ตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาศาลปกครอง พ.ศ. 2542 (พ.ร.บ.จัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง) มาตรา 70 ระบุว่า
“คำพิพากษาของศาลปกครองชั้นต้นให้รอการบังคับไว้จนกว่าจะพ้นระยะเวลาอุทธรณ์ หรือพ้นระยะเวลาสามสิบวัน แต่ถ้าหากผู้ถูกฟ้องคดียื่นอุทธรณ์ก็ยังไม่บังคับตามคำพิพากษาจนกว่าจะมีคำพิพากษาจากศาลปกครองสูงสุด”
คำพิพากษายังไม่ถึงที่สุด ต้องรออีก 30 วัน กกต. ต้องรีบให้ความชัดเจน
คำพิพากษาศาลปกครองที่คืนสิทธิเสรีภาพให้กับผู้สมัครสว. และประชาชนคนไทยที่จะติดตามมีส่วนร่วมในกระบวนการคัดเลือกสว. นั้นยังไม่เกิดขึ้นทันทีตามเงื่อนไขของมาตรา 70 ของพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาศาลปกครอง พ.ศ. 2542 แต่จะเกิดขึ้นได้ 30 หลังจากศาลมีคำพิพากษา หรือจะบังคับใช้ได้ในวันที่ 23 มิถุนายน 2567 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่การเลือกระดับอำเภอ และการเลือกระดับจังหวัดผ่านพ้นไปแล้ว และเป็นเวลาเพียงสามวันก่อนการเลือกระดับประเทศ ซึ่งการแนะนำตัวใด ๆ ของผู้สมัครก็จะไม่มีผลต่อการเลือกสว. ครั้งนี้มากนัก แต่เมื่อบังคับใช้แล้วก็จะมีผลย้อนหลังไปถึงวันที่ 27 เมษายน 2567
แต่หากคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ตัดสินใจยื่นอุทธรณ์คำพิพากษา ก็จะทำให้คำพิพากษาฉบับนี้ยังบังคับใช้ไม่ได้ และเกิดความไม่ชัดเจนขึ้นตลอดระยะเวลาการเลือกสว. ที่เหลือว่า ผู้สมัครสว. จะแนะนำตัวด้วยวิธีการอย่างไรได้บ้าง หรืออย่างไรที่ทำไม่ได้ ซึ่งหากศาลปกครองสูงสุดพิพากษายืนเห็นด้วยกับศาลปกครองชั้นต้น ระเบียบฉบับดังกล่าวก็จะถูกเพิกถอนย้อนหลังไปตั้งแต่ต้นอยู่ดี แต่หากศาลปกครองสูงสุดพิพากษากลับให้ระเบียบฉบับดังกล่าวมีผลใช้บังคับต่อไปได้ ก็เท่ากับข้อจำกัดทั้งหลายบังคับใช้ตลอดมาไม่เคยถูกเพิกถอนเลย
ดังนั้น เพื่อให้คำพิพากษามีผลบังคับใช้ได้ทันที และให้ผู้สมัครสว. สามารถแนะนำตัวต่อผู้สมัครคนอื่นและต่อประชาชนได้ทันทีตามแนวของคำพิพากษาศาลปกครอง กกต. จึงต้องตัดสินใจประกาศไม่ยื่นอุทธรณ์คำพิพากษา และชี้แจงต่อสาธารณะอย่างเป็นทางการและเป็นลายลักษณ์อักษรว่า จะไม่ยื่นอุทธรณ์คำพิพากษาศาลปกครอง และเมื่อรอถึงวันที่ 23 มิถุนายน 2567 ระเบียบกกต. การแนะนำตัวฯ ข้อ 7, 8, 11(2) (3) ก็จะไม่มีผลบังคับใช้มาย้อนหลังไปตั้งแต่เริ่มแรก
หากกกต. ให้ความชัดเจนแล้ว ผู้สมัครสว. ก็จะมั่นใจได้ว่า สามารถแนะนำตัวได้โดยไม่จำกัดประเด็น และไม่ได้จำกัดรูปแบบขนาดของเอกสารที่จะใช้ โดยไม่อาจเอาผิดใดๆ ได้ และสนามการเลือกสว. ก็จะเดินไปโดยมีสิทธิเสรีภาพและประชาชนสามารถติดตามมีส่วนร่วมได้มากขึ้น ในบรรยากาศที่เป็นประชาธิปไตย
Senate67 จะกลับมาทันทีที่กกต. ยืนยันไม่อุทธรณ์
เว็บไซต์ senate67.com เป็นพื้นที่ที่ต้องการให้ผู้สมัคร และผู้เตรียมลงสมัคร สว. มาประกาศตัว แนะนำประวัติส่วนตัว ประกาศแนวคิดและความตั้งใจที่จะลงสมัคร สว. ในครั้งนี้ เพื่อให้ผู้สมัครคนอื่นมีโอกาสได้ทำความรู้จัก ทำการบ้าน และตัดสินใจไปออกเสียงลงคะแนนให้ได้อย่างมั่นใจ รวมทั้งให้ประชาชนสามารถค้นหาข้อมูลของผู้สมัครและติดตามกระบวนการคัดเลือกไปด้วยได้ เว็บไซต์ senate67.com จึงยืนยันว่า ข้อมูลที่สำคัญที่ผู้สมัครต้องประกาศให้ชัดเจน คือ จุดยืนและวิสัยทัศน์ที่ผู้สมัครต้องการทำหากได้รับการเลือกให้เป็น สว. เพื่อไม่ให้เกิดการ “กลับคำสัญญา” หากได้รับเลือกจากเสียงของผู้สมัครคนอื่นๆ แล้ว
แม้ก่อนหน้านี้ แสวง บุญมี เลขาธิการกกต. เคยอธิบายต่อสาธารณะไว้ว่า การเลือกสว. ไม่ต้องการให้ประกาศจุดยืนว่าจะทำอะไรหากได้รับเลือก แต่ส่วนหนึ่งของคำพิพากษาศาลปกครอง ได้รับรองไว้แล้วว่า “ผู้สมัครรับเลือกเป็นสมาชิกวุฒิสภาย่อมสามารถระบุเนื้อหาการได้แนะนำตัวได้อย่างอิสระไม่ว่าในเรื่องคุณวุฒิ ผลงาน รวมทั้งแนวความคิดด้านต่างๆ”
ผลของคำพิพากษาศาลปกครอง จึงยืนยันว่า การจัดทำเว็บไซต์ Senate67.com เป็นสิ่งที่ชอบด้วยกฎหมาย เป็นสิทธิเสรีภาพที่ทำได้
ทางเว็บไซต์ Sente67.com จึงรอคำยืนยันอย่างเป็นทางการจาก กกต. ทันทีที่ กกต. ยืนยันว่า จะไม่อุทธรณ์คำพิพากษาศาลปกครอง หรือแก้ไขระเบียบของตัวเองให้สอดคล้องกับคำพิพากาษาของศาลปกครอง เว็บไซต์ Senate67.com ก็จะกลับมาเปิดเผยข้อมูลผู้สมัครสว. อย่างเต็มรูปแบบ โดยแสดงข้อมูลทั้ง ชื่อ นามสกุล ภาพถ่าย กลุ่มที่สมัคร อำเภอที่สมัคร ประวัติการศึกษา ประวัติการทำงาน จุดยืนและวิสัยทัศน์ รวมทั้งสาเหตุที่ตั้งใจมาสมัครสว. ในครั้งนี้
โดยผู้สมัครกว่า 1,500 คนที่เคยให้ข้อมูลไว้บนเว็บไซต์แล้วก่อนหน้านี้และได้ยื่นใบสมัครสว. แล้ว หากมีคนที่เปลี่ยนแปลงกลุ่มที่สมัคร หรืออำเภอที่สมัคร หรือต้องการแก้ไขข้อมูลใดๆ ที่เคยให้ไว้ รวมทั้งคนที่เคยให้ข้อมูลไว้แต่ไม่ได้ยื่นใบสมัคร ก็สามารถติดต่อมาเพื่อขอแก้ไขข้อมูลได้ ทางอีเมล์ [email protected]
สำหรับผู้สมัคร สว. ที่ยังไม่ได้ให้ข้อมูลกับเว็บไซต์ senate67.com สามารถมาใช้พื้นที่เพื่อประกาศตัวและจุดยืนได้แล้ว โดยกรอกข้อมูลมาทาง https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfoWe5StQkRFZIp_OTCN_A3ZalnrmLd-dVayP9rS2oh2Eh0nQ/viewform
