“ไฮไลท์” ข้อเสนอ ปฎิรูปประเทศ ของสภาปฎิรูปแห่งชาติ

ภายใต้กระแส "ปฎิรูปก่อนเลือกตั้ง" ที่ดังมาตั้งแต่ก่อนการรัฐประหาร ทำให้รัฐธรรมนูญ (ชั่วคราว) ฉบับ 2557 ที่จัดทำโดยคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ต้องสร้างโรงงานแห่งการปฎิรูปขึ้น ในนาม สภาปฎิรูปแห่งชาติ (สปช.) โดยสภานี้ ว่ากันว่าเป็น "สภาวิชาการ" และ "ปลอดการเมือง" 
อย่างไรก็ดี หากเรานับตั้งแต่วันที่เปิดประชุมสภาวันแรก (21 ตุลาคม 2557) แต่ผลงานของ สปช. กลับไม่ได้ถูกหยิบยกมาเป็นประเด็นมากนัก ทั้งที่มีข้อเสนอจำนวนมาก ดังนั้นเราจึงขอ "ไฮไลท์" ผลงานที่เป็นข้อเสนอปฎิรูปประเทศ และข้อเสนอต่อร่างรัฐธรรมนูญ ดังนี้
2 ข้อเสนอที่รัฐนำไปดำเนินการแล้ว "เตรียมติดตั้งโซลาร์รูฟ" กับ "คิดค่าโทรศัพท์เป็นรายวินาที"
คณะกรรมาธิการปฏิรูปพลังงาน เสนอ การส่งเสริมการติดตั้งโซลาร์รูฟอย่างเสรี โดยจะติดตั้งแผงเซลล์แสงอาทิตย์บนหลังคาหรือตามพื้นที่ต่างๆ ของบ้านและอาคาร ซึ่งจะกำหนดให้เซลล์แสงอาทิตย์ อินเวอร์เตอร์ หรืออุปกรณ์วัสดุต่างๆ ให้เป็นไปตามระเบียบและมาตรฐานของการไฟฟ้าฯ และกระทรวงพลังงานต้องอำนวยความสะดวก และกำหนดราคารับซื้อไฟฟ้าส่วนที่เหลือหลังจากการใช้ในบ้านและอาคารในระดับที่เหมาะสม 
คณะกรรมาธิการปฏิรูปการคุ้มครองผู้บริโภค มีข้อเสนอต่อ คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) ที่กำหนดให้ผู้บริการโทรศัพท์รายใหญ่ 3 รายคิดค่าโทรเป็นวินาที แต่โปรโมชั่นค่าโทรดังกล่าวกลับมีอัตราค่าบริการที่แพงขึ้น รวมทั้งสิทธิประโยชน์ก็ลดลง ตลอดจนโปรโมชั่นที่ออกมายังมีความซับซ้อนยากที่ผู้บริโภคจะเข้าใจ ซึ่งอาจก่อให้เกิดความสับสนและเอาเปรียบผู้บริโภคเหมือนเดิม และเรียกร้องให้ กสทช. ใช้มาตรการป้องกันการเอาเปรียบผู้บริโภค 
หลายคณะกรรมาธิการเสนอตั้งองค์กรใหม่ ขยายอำนาจ-รวมศูนย์-ตั้งศาลเฉพาะ  
คณะกรรมาธิการปฏิรูปการบริหารราชการแผ่นดิน เสนอให้จัดตั้งองค์กรตามรัฐธรรมนูญ ชื่อว่า ณะกรรมการจริยธรรมและธรรมาภิบาลแห่งชาติ มีอำนาจในการพิจารณาหลักธรรมาภิบาลที่โปร่งใส ตรวจสอบได้ คัดเลือกและสรรหาข้าราชการและเจ้าหน้าที่เป็นเก่งและคนดี
คณะกรรมาธิการปฏิรูปเศรษฐกิจ การเงินและการคลัง เสนอตั้ง คณะกรรมการนโยบายการเงินการคลังและภาษีอากรแห่งชาติ และออกกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันการใช้นโยบายประชานิยม
คณะกรรมาธิการปฏิรูปค่านิยม ศิลปะฯ  เสนอตั้ง สมัชชาศิลปวัฒนธรรมแห่งชาติ ในทุกจังหวัดทั่วประเทศ เพื่อเสริมการทำงานด้านศิลปวัฒนธรรม และเสริมการทำงานของ กระทรวงวัฒนธรรมให้คล่องตัวมากยิ่งขึ้น เช่น ไม่ปล่อยทิ้งโบราณสถาน โบราณวัตถุ วัฒนธรรมที่มีอยู่ และมองว่าเป็นสิ่งเก่าล้าหลัง ควรสร้างเสริมให้มีชีวิตชีวา พร้อมสนับสนุนงบประมาณในการอนุรักษ์ดูแล
คณะกรรมาธิการปฏิรูปการป้องกันและปราบปรามการทุจริตฯ เสนอตั้ง ศาลชำนัญพิเศษ เพื่อพิจารณาคดีคอร์รัปชั่น และปรับปรุงประสิทธิภาพการทำคดีของคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ(ป.ป.ช.) โดยเสนอสัดส่วนคณะกรรมการ ป.ป.ช. ที่ต้องมาจากภาคเอกชนและประชาสังคม และให้ คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ (ป.ป.ท.) ควรให้เป็นองค์กรอิสระ โดยอาจรวมกับ ป.ป.ช. เพื่อปลอดจากการแทรกแซงทางการเมือง
คณะกรรมาธิการปฏิรูปกฎหมายและกระบวนการยุติธรรม เสนอตั้ง สำนักงานสอบสวนคดีอาญาแห่งชาติ แยกงานสอบสวนออกจากสำนักงานตำรวจแห่งชาติ โดยจะจัดทำร่างพระราชบัญญัติจัดตั้ง สำนักงานสอบสวนคดีอาญาแห่งชาติ เสนอต่อสภานิติบัญญัติแห่งชาติ พิจารณาต่อไป
คณะกรรมาธิการปฏิรูปการสื่อฯ เสนอตั้ง "สภาวิชาชีพสื่อมวลชนแห่งชาติ" ที่จะมีอำนาจในการกำกับดูแลสื่อทั้งเชิงบทบาทและเนื้อหา โดยให้มีการทำมาตรฐานจริยธรรมวิชาชีพ และให้มีมาตรการกำกับดูแลสื่อ เช่น ให้ประชาชนสามารถร้องเรียกไปยังสภาฯ หากมีสื่อที่ผลิตเนื้อหาที่ส่งผลต่อความมั่นคงและศีลธรรมอันดี ยุยงให้เกิดความแตกแยก ก็ต้องดำเนินการลงโทษ ทั้งนี้ให้รวมสื่อออนไลน์เข้าไปด้วย และการกำกับอาจออกมาในรูป คว่ำบาตร หรือประณามสู่สาธารณะ 
คณะกรรมาธิการการเงิน การคลังฯ เสนอ ให้รัฐจัดตั้ง สำนักงบประมาณแห่งรัฐสภา เพื่อทำหน้าที่ศึกษาและวิเคราะห์การจัดทำงบประมาณภาครัฐ เช่น วิเคราะห์ประเมินด้วยว่านโยบายเกี่ยวกับการใช้จ่ายของภาครัฐที่เสนอโดยนักการเมือง/พรรคการเมือง ในการรณรงค์หาเสียงจะมีผลต่อหนี้สาธารณะอย่างไร
คณะกรรมาธิการคุ้มครองผู้บริโภค เสนอ จัดตั้ง ศาลคดีผู้บริโภค ซึ่งมีผู้พิพากษาที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญเกี่ยวกับกฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค และให้ผู้พิพากษาดังกล่าวรับผิดชอบคดีคุ้มครองผู้บริโภคเมื่อได้รับตำแหน่งในศาลสูงด้วย ทั้งนี้ ศาลมีหน้าที่ต้องใช้บทบาทเชิงรุกในการดำเนินกระบวนพิจารณาคดีที่คู่ความมีรายได้น้อยหรือด้อยโอกาสในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม และไม่ให้ถือเป็นเหตุให้มีการคัดค้านผู้พิพากษาว่าไม่มีความเป็นกลาง
มีข้อเสนอ "แหวกแนว" เช่น 'เปลี่ยนสนามรบ เป็นสนามกีฬา'  หรือ "เฟ้นหาผู้นำทางจิตวิญญาณ"
คณะกรรมาธิการปฏิรูปกีฬา เสนอ ' เปลี่ยนสนามรบ เป็นสนามกีฬา'  ให้มีการแข่งขันกีฬาในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยประธานคณะกรรมาธิการฯ ชี้แจงว่า หากมีการแข่งขันกีฬาในพื้นที่อย่างสม่ำเสมอ จะสร้างความสามัคคีปรองดอง และในอนาคตอาจเชิญประเทศเพื่อนบ้านร่วมแข่งขันกีฬาด้วย เพื่อเชื่อมความสามัคคีต่อกัน และเป็นการสะท้อนให้สังคมได้เห็นว่า พื้นที่กีฬาเป็นพื้นที่ที่มีความปลอดภัย 
หรืออย่างในวาระการปฎิรูปเรื่อง ส่งเสริมความเข้มแข็งศาสนาเพื่อให้เป็นสถาบันหลักของสังคม เช่น เฟ้นหาผู้นำทางจิตวิญญาณ  (นักปราชญ์ทางด้านศาสนาที่พร้อมทั้งความดี ความเก่ง และความเป็นนักปฏิบัติการ) อย่างน้อย 1 คนต่อโรงเรียนหรือชุมชน เพื่อรื้อฟื้นระบบบ้าน วัด โรงเรียน (บ.ว.ร.) และให้พระภิกษุหรือบุคลากรทางศาสนาเข้าร่วมเป็นกรรมการโรงเรียน ร่วมกับนายกองค์การบริหารส่วนตำบลเพื่อประสานสัมพันธ์ระหว่างวัด ศาสนสถาน สถาบันการศึกษา และสถาบันการปกครอง รวมถึง ควรนำหลักศาสนามาเป็นเกณฑ์การรับสมัครงาน เลื่อนตำแหน่ง การขอหรือต่ออายุวิชาชีพ เป็นต้น
ข้อเสนอส่วนตัวของสมาชิก สปช. อาทิ เปิดบ่อน / เจรจาทักษิณ / ตรวจสอบวัดธรรมกาย
วันชัย  สอนศิริ โฆษกวิป สปช. กล่าวหารือในที่ประชุมถึงกรณี การเดินธุดงค์ของพระวัดธรรมกายในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ว่า อยากเรียกร้องให้สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติตรวจสอบ  เพราะมีประชาชนเดือดร้อนจากปัญหาการจราจรติดขัด และไม่ถูกต้อง เป็นเพียงการทำงานตลาดอย่างหนึ่งของวัดธรรมกาย ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ควรเกิดขึ้นกับพุทธศาสนา
พ.ต.อาณันย์ วัชโรทัย สมาชิก สปช. เสนอ ให้ไทยมีบ่อนถูกกฎหมาย หารายได้ช่วยรัฐแก้เศรษฐกิจ ยกอิสลามว่าเคร่งยังเปิดให้มี แก้เงินนักพนันไหลออกเพื่อนบ้าน ชี้ไม่สามารถห้ามคนเล่นได้ บ่อนเถื่อนเงินก็กลายเป็นส่วย การป้องกันใช้วิธีเดียวกับสุรา-บุหรี่ ไม่เน้นคนไทยเล่น จะเล่นต้องแจงทรัพย์สิน
วันชัย สอนศิริ โฆษกวิป สปช. เสนอ ให้พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และหัวหน้า คสช. ได้เจรจากับ พันตำรวจโททักษิณ ชินวัตร เพราะ ความปรองดองที่ดีที่สุดคือ การเจรจา ไม่ว่าจะเจรจาด้วยวิธีทางตรงหรือทางลับ ทั้งนี้ ยอมรับว่า แนวคิดดังกล่าวไม่อยู่ในหลักการของข้อกฎหมาย แต่เกิดจากประสบการณ์ที่เป็นทนายความ ซึ่งศาลจะใช้วิธีการไกล่เกลี่ยคู่ขัดแย้ง เพื่อหาข้อยุติ
เดชฤทธิ์ ปัญจะมูล สมาชิก สปช.เสนอ เปลี่ยนคำว่านักการเมืองเป็นนักพัฒนาประชาธิปไตย เหมือนที่เราเปลี่ยนคำเรียกยาม้า เป็นยาบ้าแล้วได้ผล สามารถลดปัญหายาเสพติดได้ ต่อไปก็จะไม่มีใครกล้าทำลายประชาธิปไตยของเรา นอกจากนี้ เสนอให้ทหารจากต่างพื้นที่เข้าไปควบคุมการเลือกตั้งให้โปร่งใส
ข้อเสนอที่ถูกคว่ำหรือถูกคัดค้าน จากสภาปฏิรูปแห่งชาติ และภาคประชาชน
จัดตั้งองค์กรอิสระเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค ถูกที่ประชุมสภาปฎิรูปแห่งชาติ โหวตคว่ำร่างกฎหมายองค์กรอิสระเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค และให้เหตุผลว่า อาจจะซ้ำซ้อนกับคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) อีกทั้ง อาจมีปัญหาเรืองการตรวจสอบการใช้เงินแผ่นดินอีกด้วย
ร่างพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้เสียหายจากบริการสาธารณสุข พ.ศ. …. ถูกคัดค้านซึ่งนำโดย แพทยสภา เนื่องจากร่างกฎหมายฉบับดังกล่าวไม่สามารถแก้ไขปัญหาเรื่องการเยียวยาผู้ให้บริการและผู้รับบริการที่เกิดความผลกระทบจากการบริการทางสาธารณสุขอย่างเป็นธรรมได้จริง และอาจชักนำก่อให้เกิดกระแสการฟ้องร้องต่อบุคลากรทางการแพทย์ ทำให้บุคลากรสาธารณสุขที่มุ่งหวังให้ผู้ป่วยหายจากโรค กลายเป็นการทำงานเพื่อป้องกันมิให้ตนเองถูกจับผิดและถูกฟ้องร้อง
ชุดกฎหมายความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์ ถูกต่อต้านจากภาคประชาชนอย่างกว้างขว้าง เพราะ เป็นการลิดรอนสิทธิเสรีภาพส่วนบุคคล โดยมี สฤณี อาชวานันทกุล ประธานมูลนิธิเพื่ออินเทอร์เน็ตและวัฒนธรรมพลเมือง และเครือข่าย เช่น สถาบันพัฒนาสื่อภาคประชาชน มูลนิธิโลกสีเขียว ยื่นหนังสือถึง สนช. สปช. กมธ.ยกร่างฯ เพื่อเรียกร้องให้มีการรับฟังความคิดเห็นจากภาคประชาชน 
ข้อเสนอต่อร่างรัฐธรรมนูญ
คณะกรรมาธิการปฎิรูปการศึกษาฯ ให้กำหนดในรัฐธรรมนูญ เรื่องหน้าที่พลเมืองว่า ให้บุคคลมีหน้าที่เข้ารับการศึกษาและมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา ได้รับการปลูกฝัง และจิตสำนึกในความซื่อสัตย์สุจริต ต่อต้านการคอรัปชั่น และปกป้องผลประโยชน์สาธารณะ รวมทั้งเคารพในสิทธิ ความแตกต่างหลากหลายทางความคิด
บุญเลิศ คชายุทธเดช สมาชิก สปช. ยื่นขอแก้ไขร่าง รธน. ส่วนตัว โดยสนับสนุน ให้มีสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศและคณะกรรมการยุทธศาสตร์การปฏิรูปแห่งชาติ โดยบัญญัติไว้ในบทเฉพาะกาล ซึ่งมีอำนาจหน้าที่เสนอร่างกฎหมายเพื่อลดความเหลื่อมล้ำฯ ต่อวุฒิสภา และยังเสนอให้บัญญัติเรื่องนิรโทษกรรมรวมไว้ในบทเฉพาะกาลด้วย โดยจะนิรโทษกรรมผู้ที่มีการกระทำความผิดอันมีเหตุจูงใจทางการเมืองตั้งแต่การรัฐประหารวันที่ 19 กันยายน 2549 – 22 พฤษภาคม 2557 แต่ไม่รวมผู้กระความผิดตาม ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112
ประภาศรี สุฉันทบุตร สมาชิก สปช. กล่าวอภิปรายต่อร่างรัฐธรรมนูญว่า ขอเสนอให้ตัดคำว่า "เท่าเทียมกัน" ในมาตรา 86 ของร่างรัฐธรรมนูญ ออกไป เพราะอาจทำให้เข้าใจผิดว่าเป็นคอมมิวนิสต์ 
ซึ่งข้อความในร่างรัฐธรรมนูญเขียนไว้ว่า “รัฐต้องจัดและส่งเสริมให้ประชาชนได้รับบริการสาธารณสุขที่เหมาะสม ทั่วถึง มีคุณภาพ ได้มาตรฐาน และได้รับสิทธิประโยชน์ขั้นพื้นฐานอันจำเป็นอย่างเท่าเทียมกัน ส่งเสริมการน าแพทย์แผนไทยและการแพทย์พื้นบ้านไทยมาใช้ในการให้บริการ พัฒนาระบบสุขภาพและสิ่งแวดล้อมที่เน้นการสร้างเสริมสุขภาพ อันนำไปสู่สุขภาวะที่ยั่งยืนของประชาชน รวมทั้งส่งเสริมให้องค์กรบริหารท้องถิ่น ชุมชน และเอกชน มีส่วนร่วมในการจัดทำบริการและพัฒนาระบบการสาธารณสุข”